Xu Hướng 10/2023 # Những Câu Ca Dao Tục Ngữ Về Mùa Hè, Mùa Xuân, Mùa Thu, Mùa Đông # Top 14 Xem Nhiều

Bạn đang xem bài viết Những Câu Ca Dao Tục Ngữ Về Mùa Hè, Mùa Xuân, Mùa Thu, Mùa Đông được cập nhật mới nhất tháng 10 năm 2023 trên website Dtdecopark.edu.vn. Hy vọng những thông tin mà chúng tôi đã chia sẻ là hữu ích với bạn. Nếu nội dung hay, ý nghĩa bạn hãy chia sẻ với bạn bè của mình và luôn theo dõi, ủng hộ chúng tôi để cập nhật những thông tin mới nhất.

Mùa xuân là mùa của đâm chồi sinh sôi nảy nở, mùa hè thì thời tiết nóng nực với hoa phượng và chú ve kêu, mùa thu của sự lãng mạn những con đường dầy lá rụng những cành cây trụi lá và khi gió mùa đến mùa đông chính thức bắt đầu với thời tiết xe xe lạnh cảm nhận không khí và ddaaats trời có những nét rất đặc biệt. Đó là nhưng đặc trưng cơ bản và những điểm khác biệt của 4 mùa khá rõ rệt ở miền Bắc Việt Nam. Và mỗi nét riêng đó đều được nhắc tới nhiều trong các câu thơ, ca dao tục ngữ và các bài hát . Những câu ca dao tục ngữ về mùa hè, mùa xuân, mùa thu, mùa đông hay và ý nghĩa nhất

Mỗi năm có 4 mùa, mùa xuân, mùa thu, mua hè và mùa đông. Mỗi mùa có mọt đặc điểm thời tiết và dặc trưng riêng của nó. Mùa xuân là mùa bắt đầu của một năm với bao nhiêu sự nảy nở, được xem là khởi dầu cho một năm đầy hạnh phúc và tươi vui. Mùa hè là mùa tiếp theo của mùa xuân, khi dến mùa hè mọi học sinh sẽ được nghỉ học để tận hưởng những kì nghỉ bổ ích, thời tiết đặc trưng của mùa hè là thời tiết oa bức và nóng nực. tiếp đến của mùa hè là mùa thu, mùa thu được xem là mùa lãng mạn nhất trong năm, đối với mùa này cây lá thay một màu áo mới. mùa đông là mùa cuối cùng, có sự lãnh lẽo nhất trong năm.

Đối với mỗi mùa trong năm thì mỗi mùa có một đặc trưng, một đặc điểm riêng biệt nhau. Chính bởi sự riêng biệt ấy mà mỗi người có những sở thích của mình, những tình cảm của mình dành cho mỗi mùa khác nhau. Có người thích mùa xuân cây lá đâm chồi, có người thích mùa đông lanh lẽo, có người thích mùa hè nóng bức nhưng đầy kỉ niệm, có người thích mùa thu lãng mạn. những câu thơ, những bai thơ, những tình cảm của con ngwufoi dành cho mùa xuân hạ thu đông rất nhiều. để hiểu rõ hơn về mùa hè, xuân, thu đông chúng ta cùng đi tìm hiểu những câu ca dao tục ngữ về mùa hè, mùa xuân, mùa thu, mùa đông.

Ca dao tục ngữ về mùa hè:

Câu 1:

Bán quạt mùa đông mua bông mùa hè.

Bò đẻ tháng năm nỏ bằm thì thui.

Mùa không chỉ nói về đặc sinh đâm chồi nảy lộc của cây cối, của con người mà nó còn nói lên đặc điểm sinh sản của con vật. như câu tục ngữ trên nói đến tập tục sinh sản của con bò.

Câu 2:

Chim ngói mùa thu, chim cu mùa hè.

Đối với mùa, thì mỗi mùa sẽ có những thức ăn phù hợp với mỗi loại chim khác nhau. Câu tục ngữ trên nói về đặc tính của mỗi loại chim khi mùa thu và mùa hè, mùa thu thì chim ngói, mùa hè thì chim cu.

Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng

Ngày tháng mười chưa cười đã tối.

Đông chết se, hè chết lụt.

Học như quốc kêu mùa hè.

Hữu bì hữu cốt vô thân nhục

Nghi xuân nghi hạ, bất nghi đông.

Có da có xương, không có thịt

Chỉ mùa xuân, mùa hạ được nhắc đến, mùa đông thì không

Lo trẻ mùa hè không bằng lo bò què tháng sáu.

Mùa đông mưa dầm gió bấc,

Mùa hè mưa to gió lớn,

Mùa thu sương sa nắng gắt.

Mùa hè ăn cá sông, mùa đông ăn cá biển.

Mùa hè cá sông mùa đông cá ao

Mùa hè đang nắng cỏ gà mọc trắng trời mưa.

Mùa hè đóng bè làm phúc.

Mùa hè buôn bông, mùa đông buôn quạt.

Sim, nang, sang, sú.

Thơm tho chi mít mùa đông,

Khôn ngoan chi gái lộn chồng mà khen.

Thà liếm môi liếm mép còn hơn ăn chép mùa hè.

Tiếc thay hoa hỡi là hoa

Mùa xuân chẳng nở nở ra mùa hè.

Trẻ con mùa hè, trâu què mùa đông.

Trẻ mùa hè như bò què tháng sáu.

Tháng chín nhịn ăn rau muống.

Tháng giêng trồng đậu

Tháng hai trồng cà

Tháng ba cày vỡ ruộng ra

Tháng tư làm mạ mưa sa đầy đồng.

Ca dao tục ngữ về mùa xuân:

Câu 1:

Bánh chưng xanh thịt mỡ dưa hành câu đối đỏ .

Nhắc đến mùa xuân ta sẽ nghĩ đến tết, những con mưa phùn, nhwunxg đặc điểm mà mùa xuân thường có. Câu tục ngữ trên đã nêu lên những đặc điểm nổi bật của mùa xuân là bánh chưng xanh và câu đối đỏ.

Câu 2:

Có nam có nữ mới nên xuân

Có xôi có thịt mới nên phần

Mùa xuân là mua mà cây côi đâm chồi nảy lộc, cây đơm hoa kết trái. Nhắc đến mùa xuân chúng ta có một tinh thần phấn khởi, một niềm vui khôn xiết khi đây là mùa tụ họp, mùa yêu thương,… được gắn kết gai đình.

Một năm khởi đầu bằng mùa xuân,ngày mới khởi đầu vào buổi sáng

Xuân về hoa cúc nở hoa

trên cành chim sáo hát ca rộn ràng

Chào anh anh giải phóng quân

anh đem nắng ấm mùa xuân đến nhà.

Cuối năm ăn bưởi cho nên đèo bòng

Vì cam cho quýt đèo bòng

Vì em nhan sắc cho lòng nhớ thương

Mỗi năm được mấy mùa xuân,

Mỗi ngày được mấy giờ Dần hỡi anh ?

Một năm là mấy mùa xuân

Gái kia hồ dễ mấy lần đưa dâu

Trăm hoa đua nở tháng Giêng,

Có bông hoa cải nở riêng tháng mười

Trăm cánh hoa cười,

Trăm nụ hoa nở mùa xuân sang.

Đàn con yến trắng, dập dìu đàn ong, (2)

Con chim kia sao khéo não nùng!

Cuốc kêu gióng giả như nung dạ sầu.

Gió nam hây hẩy ban chiều

Một đàn bướm trắng dập dìu trên non,

Đêm đông trường, nghe vượn ru con

Vượn hát ru con, cá khe lẩn bóng, chim buồn cõi câ

Kìa quân tử trúc, dạ này bâng khuang…^

Em như hoa thơm mà mọc góc rừng

Ca dao tục ngữ về mùa thu:

Câu 1:

Trăm hoa đua nở mùa xuân

Cớ sao hoa cúc lại muộn tuần thu sang?

Câu ca ao trên nói về đâm chồi nảy lộc của cây cối, theo quy luật tự nhiên thì mọi cây cối đều đâm chồi nảy lộc vào màu xuân, nhưng cây hoa cúc lại nở hoa vào mùa thu, một cách nở hoa ngược tự nhiên.

Câu 2:

Thu đi để lại lá vàng

Anh đi để lại cho nàng thằng cu

Mùa thu tiếp nối mùa thu

Thằng cu tiếp nối thằng cu ra đời

Đây là một bài ca dao vui nói về đặc điểm của mùa thu, mùa thu là mùa thay lá. Mỗi mùa thu sang thì cây cối lại thay lá mới và có những đặc điểm nổi bật của mùa thu.

Cho nên hoa phải muộn màng tiết thu

Ao thu nước gợn trong vời

Gió thu khêu dục gợi người tình chung

Buồn tênh cái tiếng thu chung

Đêm thu ta biết vui cùng với ai

Thờ ơ trúc muốn ghẹo mai

Vô tình nên phải miệt mài đêm thu

Gió mùa thu mẹ ru con ngủ

Năm canh chầy thức đủ vừa năm

Ca dao tục ngữ về mùa đông:

Câu 1:

Dời mả tránh ngày trùng tang

Trồng khoai lang tránh ngày gió bấc.

Đặc điểm của màu đông là có những cơn gió bấc, những cơn gió là mất mùa đối với những người nông dân. Chính vì thế mà câu ca dao trên nói về kinh nghiệm trồng trọt mùa đông. Khi trồng khoai lang chúng ta nên tránh ngày có gió bất.

Câu 2:

Dù ai buôn bán trăm nghề

Ba mươi tháng chạp nhớ về vớt rươi.

Mỗi mùa sẽ có những đặc điểm, những đặc tính khác nhau, chính vì thế mà câu ca dao trên nói về việc tháng chạp có đặc điểm là có nhiều rươi nên tháng chạp phải về vớt rươi.

Bán quạt mùa đông mua bông mùa hè.

Bốc mả kiêng ngày trùng tang

Trồng khoai lang kiêng ngày gió bấc.

Đồng chiêm xin chớ nuôi bò

Mùa đông tháng giá bò dò làm sao.

Đầu năm sương muối cuối năm gió bấc.

Gió đông là chồng lúa Chiêm

Gió may, gió bấc là duyên lúa mùa.

Gió Bấc thì hanh, gió nồm thì ấm.

Gió bấc hiu hiu sếu kêu thì rét

Gió lâm râm không mưa dầm cũng bão.

Mùa đông rét mướt ai cho mượn chồng.

Măng tháng chín nhịn cho chồng,

Chuối mùa đông thì quăng cho lợn.

Mưa phùn gió bấc.

Mùa hạ cá sông,

Mùa đông cá ao.

Mùa đông ăn cá bể.

Hành khất đói meo.

Một chạp là tiết mùa đông

Mưa phùn đêm vắng trong lòng lạnh thay.

Trồng khoai lang kiêng ngày gió bấc.

Thơm tho chi mít mùa đông

Khôn ngoan chi gái lộn chồng mà khen

Tối như ba mươi tháng chạp

Sáng nào bằng trăng hôm rằm.

Tháng mười sấm rạp tháng chạp sấm ran.

Mỗi mùa trong năm đều có những nét đặc trưng rất riêng được đúc kết cả những kinh nghiệm thực tế trong cuộc sống, các câu ca dao không chỉ để biết đặc trưng các mùa mà trong đso bạn cũng có thể học hỏi được rất nhiều những kinh nghiệm sống. Mùa xuân ở VIệt Nam thường vào sau tết lúc đó muôn hoa sẽ đua sắc nở, cây cối đâm chồi sau 1 mùa đông lạnh giá. Mùa xuân cũng thường gắn liền với tết và tháng Giêng là tháng ăn chơi mọi người đi vãn chùa

Ca Dao Tục Ngữ Về Mùa Xuân ❤️ Thành Ngữ Mùa Xuân Hay

Ca Dao Tục Ngữ Về Mùa Xuân

⚡️ Chia sẽ bạn ❤️ Thơ Về Mùa Xuân ❤️ Hay Nhất

Thành Ngữ Về Mùa Xuân Hay

Những Câu Thành Ngữ Về Mùa Xuân Hay Nhất

Dửng dưng như bánh chưng ngày Tết.

Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi.

Đi cày ba vụKhông đủ ăn ba ngày tết.

Đi đâu mặc kệ đi đâuĐến ngày giỗ chạp phải mau mà về.

⚡️ Chia sẽ bạn ❤️ HÌNH ẢNH MÙA XUÂN ❤️ Đẹp Nhất

Đói muốn chết ba ngày Tết vẫn no.

Tặng bạn chùm ❤️️ Thơ Tình Mùa Xuân ❤️️ Hay Nhất

Câu Ca Dao Tục Ngữ Hay Về Mùa Xuân

SCR.VN chia sẽ bạn các câu ca dao tục ngữ hay về mùa xuân sau:

Dù ai buôn bán nơi đâuNhớ đến ngày Tết rủ nhau mà về.*Anh Hai anh tính đi môTôi đi chợ Tết mua khô cá thiều.*Con ơi! ham học chớ đùaBữa mô ngày Tết thỉnh bùa thầy đeo.*Cú kêu ba tiếng cứ kêuKêu mau đến Tết, dựng nêu ăn chèDựng nêu thì dựng đầu hèĐể sân gieo cải, vãi mè ăn chung.

Dầu bông bưởi dầu bông làiXức vô tới Tết còn hoài mùi thơm.*Hễ ai mà nói dối aiThì mồng một Tết Ba Giai đến nhà.Tới đây viếng cảnh, thăm hoaTrước mừng các cố, sau là mừng dân.Sau nữa mừng cả làng tuầnMừng cho nam nữ chơi Xuân hội nầyMột mai đàn có bén dâyƠn dân vạn bội biết ngày nào quên!Gia Lạc chỉ mở ngày Xuân

Quanh năm, suốt tháng khó lần tìm ra.*Mồng một chơi cửa, chơi nhàMồng hai chơi xóm, mồng ba chơi đình.Mông bốn chơi chợ Quả linhMồng năm chợ Trình, mùng sáu non Côi.Qua ngày mồng bảy nghỉ ngơiBước sang mồng tám đi chơi chợ Viềng.*Thừa con gả cho hàng tờĐến ba mươi tết phất phơ ngoài đường.*Tháng giêng ăn tết ở nhàTháng hai rỗi rãi quay ra nuôi tằm.

Chia sẽ bạn chùm 😂 Thơ Chế Tết 😂 Vui Nhất

Những câu ca dao tục ngữ về lễ hội mùa xuân

Ba ngày Tết, bảy ngày xuân.

Ba mươi chưa phải là Tết

Bỏ con bỏ cháuKhông ai bỏ mười sáu chợ YênBỏ tổ bỏ tiênKhông ai bỏ chợ Viềng mùng tám.(hai phiên chợ Tết của Nam Định)

Trọn bộ 🌸 THƠ TẾT 🌸 Hay Nhất

Ca Dao Tục Ngữ Nói Về Mùa Xuân

SCR.VN chia sẽ thêm những câu ca dao tục ngữ nói về mùa xuân hay nhất

TẶNG BẠN CHÙM 😂 Ảnh Chế Tết 😂 Vui Nhất

Mùa Thu, Mùa Nhớ, Mùa Yêu Và Mùa Của Ước Mơ

Từ độ đất trời khẽ chuyển mình trong những cơn mưa chiều nặng hạt. Mưa buồn cho lòng ai quay quắt, hanh hao. Anh lặng ngắm những giọt mưa rơi bên thềm cửa. Còn đó, giọt cà phê tí tách, cuốn sách cũ, góc quán quen. Chỉ có em là không ở lại. Em à! Thu về rồi đấy

Chiều nay, mình bước chân anh trên con đường dài rụng lá, nghe Hà Nội hát những bản tình ca. Bất giác có bóng ai mơ hồ lướt qua nơi chốn cũ. Có phải thu này mang em về với anh.

Thu về. Có những ngày rất mưa. Còn anh thì rất nhớ. Nhớ những đêm hoa sữa rơi đầy. Bàn tay em nhỏ ướp đầy hương hoa. Anh ngơ ngác nhìn ngỡ em là tinh khôi.

Thu về. Lá bay bay. Trời trải lá vàng cho gót ai bước nhẹ. Anh nhớ góc phố mình chia tay độ trước. Em đi giữa mùa yêu. Bỏ mặc anh về giữa nồng nàn, giữa đắm say.

Thu gõ cửa. Nắng hanh hao, gió hanh hao. Như lòng người lúc vơi lúc cạn, thu chùng chình đi qua ngõ. Từ lúc em đi, ngõ nhỏ không mùa đợi bước chân em lại. Thấm thoắt đất trời lại trở mình sang Thu. Em nói với anh rằng mùa thu là mùa của những ước mong. Giờ mình anh miên man mơ về những mùa thu đã qua.

Ta không thể nào quên được khi nàng thu sầu mộng đã nhẹ đến bên thềm. Nắng như tơ vàng mật ong mới rót. Trời xanh ngăn ngắt. Gió hiu hiu nhè nhẹ. Lòng người cứ dìu dịu ngân ngân không biết thời khắc sáng trưa chiều. Cái nắng gay gắt của chàng trai mùa hạ đã nhường chỗ cho nàng thu; chú ve sầu ngưng kéo cây đàn vĩ cầm để so tơ uốn phím chuẩn bị cho mùa hè năm sau; chùm phượng vĩ chỉ còn vài cánh rơi rớt đủ để cho cô bé học trò lẩn thẩn lượm những cánh hoa rơi ép hình cánh bướm vào vở bên cạnh chiếc hình của ai đó…Rồi cũng chính các bạn nữ sinh chở:

” Những chiếc giỏ xe chở đầy hoa phượng Em chở mùa hè của tôi đi đâu…???”

” Hằng năm cứ vào cuối thu, khi lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại náo nức những kỷ niệm mơn man của buổi tựu trường…

Tôi quên thế nào được…….” Vâng, ta quên thế nào được……

Ta mãi ngắm tà áo trắng bay bay trong gió; những em bé ngây thơ cầm xộc xệch sách vở; tiếng trống trường vang vang….lúc nào cũng làm lòng ta bàng hoàng xúc động:

” Bác trống lặng im Nghiêng đầu trên giá Suốt ba tháng hè Trống nằm ngẫm nghĩ Buồn không hả trống ? Bọn mình đi vắng Chỉ còn tiếng ve……”

Mùa của ngày khai trường rộn rã. Học sinh cắp sách trở lại trường sau ba tháng nghỉ hè:

“Chín mươi ngày qua Chứa chan tình thương…..”

Đi vào thương nhớ chứ đi đâu hè….để:

“Ai cũng hiểu Chỉ một người không hiểu Nên có một gã khờ Ngọng nghịu đứng làm thơ…..”

Hãy lau nước mắt, lên xe hoa về bên ấy với người mà mình sẽ sống suốt đời vì nghĩa. Mà cái nghĩa thì bao giờ cũng bền vững. Xin nhớ, ở đời, ta không phải chỉ sống cho riêng mình, mà còn sống cho gia đình, cho người thân, cho đạo đức, và còn cả cho…….người ấy nữa.

Và….cũng xin đừng hát thầm một mình: Mưa bên chồng có làm em khóc Có làm em nhớ Những khi mình mặn nồng…. Và nếu có trả lời: Này em hỡi Con đường em đi đó Con đường em theo đó Đúng hay sai em???…

Từ “Mùa xuân chín” độ yêu đương đến mùa thu hát bài sang ngang….Có người con gái cười tươi rạng rỡ ôm bó hoa tươi thắm bên người mình yêu….có cô gái sang ngang đẫm đầy nước mắt:

Mai bước sang ngang Lòng thêm nát tan Tình đã dở dang… Thôi…khóc làm gì… Thôi khóc làm nữa gì hả em…

Quyến rũ ta…. Với bao tà áo xanh….đây mùa thu…. Khí trời nhè nhẹ bay bay…..thấy lòng ta dìu dịu lâng lâng, không bon chen danh lợi, không đô hội phồn hoa….Chỉ vui va hạnh phúc…vì hạnh phúc là tự bằng lòng với những gì mình có….Bạn ơi ! xin hãy nhìn xuống, thấy cuộc đời còn nhiều người khổ hơn mình; và hãy nhìn lên để mà chiêm nghiệm ước mơ hy vọng, đừng thở dài nuối tiếc, đừng so đo suy tính thiệt hơn…đừng ưu tư buồn bã, đừng thất vọng não nề….

Mùa thu mưa ngâu. Mưa buồn tháng bảy. Hai đứa chụm đầu vào nhau che chung chiếc nón. Em nhẹ bước tà áo điệu đàng. Anh che chắn tất cả cho em bùn lầy trong cuộc đời. Mùa thu mưa ngâu tháng bảy. Chiếc cầu Ô Thước bắt ngang cho Ngưu Lang gặp Chức Nữ. Đàn quạ trọc đầu vẫn tình nguyện làm chiếc cầu nối đôi bờ thương nhớ. Mưa sụt sùi dòng lệ khóc cho mối tình nghìn trùng xa cách. Nhưng Ngưu Lang Chức Nữ ơi !……Hãy vui lên….Người còn có mỗi năm gặp nhau một lần….

Còn ta ? Mãi mãi nghìn trùng….. Từ khi đưa em về Là biết xa nghìn trùng…..

Quyến rũ ta…. Nắng dịu hơn. Gió nhẹ thổi. Mặt hồ lăn tăn gợn sóng. Liễu rủ bên hồ. Dáng em xưa gầy tơ liễu, chiếc áo dài trắng dịu dàng thương nhớ. Dáng anh oai hùng bản lĩnh….Người nhẹ bước vào hồn ta tự lúc nào không hay…..để đến khi ta đặt bàn tay lên trái tim của mình, nghe trái tim mách bảo: Người đã ngự trị hoàn toàn trong trái tim ta…. mà tình yêu thì không lý lẽ phân tích tại sao thế này tại sao thế nọ bao giờ….Con tim có những lý lẽ mà lý trí không giải thích nổi….

Mùa Xuân Đất Việt Qua Ca Dao Và Tục Ngữ (Trường Thy)

Mùa Xuân Đất Việt Qua Ca Dao Và Tục Ngữ TRƯỜNG THY

Trong kho tàng Văn Chương Bình Dân, nói khác đi là Văn Chương Truyền Khẩu gồm nhiều thể loại, song thông thường, dễ nhớ và thường nghe nhắc nhở nhiều, đó chính là Tục Ngữ và Ca Dao.

Trên bình diện Văn Học và đời sống, Tục ngữ có địa bàn rộng rãi hơn, mang tính phổ cập và được coi như là “Túi khôn của nhân loại”, ví dụ ta nói:

Cha nào con nấy

Người Anh, người Mỹ nói:

Like father like son

Và người Pháp nói:

Tel père tel fils

hoặc:

Xa mặt cách lòng

Người Anh/Mỹ nói:

Out of sight, out of mind

và người Pháp nói:

Loin des yeux loin du Coeur v.v.

Trong khi Ca Dao mang tính địa phương hơn, tùy thuộc vào văn hóa và môi trường, hoàn cảnh sống của mỗi dân tộc v.v.

Ca Dao có đặc tính chung là bao trùm mọi sinh hoạt gia đình, xã hội, và nếp sống tinh thần cũng như tình cảm con người trong một xã hội.

Nói đến sinh hoạt gia đình và xã hội là nói đến sự bao gồm cả lễ nghi tôn giáo, hội hè đình đám v.v.

Tóm lại là Ca Dao phản ảnh mọi tình tự trong: Quan – Hôn – Tang – Tế và ở một khía cạnh nào đó còn được coi là “Lịch sử ngầm”, ví như những câu nói về Huyền Trân công chúa:

Tiếc thay cây quế giữa rừng

để cho chú mán chú mường nó leo!

Nhân dịp Xuân về, người người dù ở trên quê hương hay đang thả bước lưu vong nơi hải ngoại đều nô nức sắm sửa đón Xuân, mừng Tết Nguyên Đán vì đó là truyền thống, là văn hóa dân tộc nên không tránh khỏi những giây phút bồi hồi trong tâm hồn vào những chiều cuối năm:

Mỗi khi nghe nói đến xuân

bỗng dưng lòng thấy bâng khuâng ít nhiều

Để nhớ lại những mùa Xuân qua trên quê hương của một thời nước non thanh bình, từ phố phường, thành thị đến đồng quê thôn trang, mọi người tưng bừng mừng Tết, đón xuân, nhà nhà đều vui với: “Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ” thiết tưởng không gì hơn là cùng nhau ôn lại những áng Ca Dao để gợi lại trong ta những khúc tình quê ngọt ngào, nhiều vương vấn và cũng là để có dịp hun đúc tinh thần trong sứ mệnh duy trì và phát huy văn hóa cổ truyền.

Mỗi năm mới có một lần, những ngày cuối đông cũng là những ngày cuối năm. Năm hết Tết đến, nhà nhà lo lắng đủ điều, nào là công nợ, việc làm dở dang, nào là lo sửa sang nhà cửa, mua sắm đồ Tết v.v.

Quanh năm cuộc sống tất bật, Tết đến mừng vui song không tránh được những âu lo về tài chánh, về vật chất nên Ca Dao có câu:

Tết đến sau lưng

trẻ con thì mừng

người lớn thì lo.

Chính vì phải mua sắm đủ điều cho mấy ngày Tết nên chật vật, thiếu hụt, do đó người đời có câu:

Đi cày ba vụ không đủ ăn ba ngày Tết!

Trong tâm tư người dân Việt luôn canh cánh những ưu tư, đã vậy lại còn bị những gánh tuồng, gánh hát kéo đến làm rộn những âu lo:

Bây giờ tư tết đến nơi

tiền thì không có sao nguôi tấm lòng

nghĩ mình vất vả long đong

xa nghe lại thấy Quảng Đông kéo còi

về nhà công nợ nó đòi

trong lòng bối rối đứng ngồi không yên.

Trong một xã hội luôn có kẻ nghèo người giầu song những ngày thường trong năm ít ai để ý, đến cuối năm nhìn vào việc mua sắm mới hay nhà ai khấm khá, nhà ai túng quẫn. Cảnh huống ấy cũng từng được ghi nhận qua mấy câu:

Có/không mùa Đông mới biết

Giầu/nghèo ba mươi Tết mới hay.

Từ ngày xưa, những ngày sống trên đất tổ, Tết là dịp quan trọng, những ai vì hoàn cảnh phải xa nhà, rời bản quán cũng cố gắng thu xếp để gồng gánh, dìu dắt nhau về đón Tết, mừng tuổi ông bà, cha mẹ, họ hàng. Theo tục lệ này hầu như mọi người đều thuộc lòng những câu ca và cứ theo như thế mà làm:

Mồng Một tết cha

mồng Ba tết thầy.

hoặc nói khác đi cho đầy đủ, trọn tình trọn nghĩa hơn, nếu như đã có gia đình riêng thì không thể quên lãng bổn phận:

Mồng Một thì ở nhà cha

mồng Hai nhà vợ, mồng Ba nhà thầy.

Sở dĩ có lệ tết thầy vì người Việt ta luôn có tinh thần “Tôn sư trọng đạo” và đã được giáo huấn từ thuở ban sơ:

Một chữ nên thầy, một ngày nên nghĩa

bởi:

Không thầy đố mày làm nên

Trong nền tảng giáo dục ấy, cái ĐỨC rất quan trọng. Vào hậu bán thế kỷ 19 và tiền bán thế kỷ 20, ở Thăng Long Thành xuất hiện hai nhân vật nổi tiếng về trào phúng, hay trêu chọc thiên hạ, đó là Ba Giai và Tú Xuất. Từ đó như để nhắc nhở, răn đe những kẻ hay ăn gian, nói dối, người ta có câu:

Hễ ai mà nói dối ai

Thì mồng Một Tết Ba Giai đến nhà.

Trong tập trường thi Kim Vân Kiều của thi hào Nguyễn Du cũng đã không bỏ qua tục lệ Tảo Mộ vào mùa Xuân, những ngày tháng đầu năm:

Thanh minh trong tiết tháng Ba

Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh.

Người dân vẫn có lệ Chạp Mả, dọn dẹp cỏ rác cho các ngôi mộ vào tháng Chạp để mời gia tiên về ăn Tết. Lệ này cũng rất quan trọng đối với lòng hiếu của con cháu nên người đời thường nhắc nhớ nhau qua những câu:

Đi đâu thì mặc đi đâu

đến ngày giỗ chạp phải mau mà về

Ảnh hưởng của tục lệ này cũng rất sâu sắc, trong đó có Lễ Bàn Thờ Gia Tiên. Lơ là hay quên lãng là điều bất hiếu vì thế nên có người con gái đã trách vị hôn phu của nàng:

Chiều Ba Mươi anh không đi Tết

rạng ngày Mồng Một anh không đi lạy bàn thờ

hiếu trung mô nữa mà bảo em chờ uổng công!

Thế rồi người con trai thấy mình có lỗi bèn kiếm cớ biện bạch chạy tội bằng cách nói bận việc làng:

Hôm Ba Mươi anh mắc lo việc họ

Sáng Mồng Một anh bận việc làng

Ông bà bên anh cũng bỏ huống chi bên nàng, nàng ơi.

Nếp sống của người dân không chỉ gắn bó với đồng ruộng mà còn phần nào theo đuổi thương nghiệp. Trong lãnh vực này, nhất là vào dịp Tết, nếu không nhắc đến chợ phiên quả là điều thiếu sót. Chợ Tết là chợ cuối năm bày bán những món hàng từ hoa trái, trang phục đến đồ chơi, đồ thờ, đồ dùng cho mấy ngày Tết; cũng có thể còn là phiên chợ đầu năm, họp để lấy hên, lấy ngày. Vào thời điểm này, không chỉ là ở khu chợ mà có thể còn là tại một khoảng đất trống nào đó, người ta tổ chức những trò chơi như: đánh đu, đô vật, bịt mắt đập niêu, ném vòng v.v.

Chợ phiên có những nơi một năm chỉ họp một lần vào ngày nào đó cuối năm, ví như ta vẫn từng nghe:

Bỏ con bỏ cháu

Không ai bỏ hai mươi sáu chợ Yên

Bỏ tổ bỏ tiên

Không ai bỏ chợ Viềng mồng tám.

Chợ Yên và chợ Viềng là tên hai chợ ở Nam Định ngày trước, đó là những phiên chợ sầm uất quy tụ rất đông, nam phụ lão ấu, kể cả những vùng lân cận cũng kéo đến mua sắm.

Tại cố đô Huế, dân đất thần kinh có chợ phiên Gia Lạc gần thôn Vỹ Dạ, hàng năm chỉ nhóm họp trong mấy ngày Tết, thường thì từ 29 tháng Chạp đến mồng ba Tết. Theo truyền thuyết thi do vị hoàng tử thứ tư của vua Gia Long cho họp vào ba ngày đầu năm trên một khoảng trống gần phủ đường, lúc đầu có ý để người trong hoàng tộc tiện tới mua sắm, sau dân làng chung quanh cũng được tham dự nên có câu:

Gia Lạc chỉ mở ngày xuân

Quanh năm suốt tháng khó lần tìm ra.

Tỉnh Vĩnh Yên có chợ Dưng, Dưng là tên của làng Văn Trưng thuộc phủ Vĩnh Tường. Hàng năm nơi đây mở hội Xuân vào mồng sáu tháng Giêng. Trong phiên chợ cũng nhiều trò chơi, đặc biệt có trò chơi “nam nữ bắt chạch trong chum”. Do đó người dân cũng có câu:

Bỏ con bỏ cháu

Không ai bỏ mồng sáu chợ Dưng.

Rồi nữa, huyện Nông Cống tỉnh Thanh Hóa có chợ phiên Cầu Quan, dân ở đây còn gọi là chợ Thượng, họp ngay bên bờ con sông đào. Người ta đi chợ còn được thú vui xem đua thuyền rồng thật vui mắt:

Cầu Quan vui lắm ai ơi

Trên thì họp chợ, dưới bơi thuyền rồng.

Vùng Quan Họ Bắc Ninh cũng khá nhiều chợ phiên nổi tiếng một thời qua những câu hát:

Xứ Nam nhất chợ Bằng Gồi

Xứ Bắc Vân Khám, xứ Đoài Hướng Canh

Những tên gọi Xứ Nam, Xứ Bắc, và Xứ Đoài là có ý chỉ các tỉnh Hà Nam, Hà Bắc, và Sơn Tây.

Vùng đất Nam Định người ta cũng được nghe những câu ca nói về những thú vui nơi các phiên chợ trong những ngày đầu xuân:

Mồng Một chơi cửa, chơi nhà

Mồng Hai chơi xóm Mồng Ba chơi đình

Mồng Bốn chơi chợ Qủa Linh

Mồng Năm chợ Trình Mồng Sáu Non Côi

Qua ngày Mồng Bảy nghỉ ngơi

Bước sang Mồng Tám đi chơi chợ Viềng

Chợ Viềng một năm mới có một phiên

Cái nón em đội cũng tiền anh mua.

Theo tục lệ ngày Tết Nguyên Đán người ta trồng cây nêu trước nhà có ý để xua đuổi tà ma không cho xâm nhập nên trong dân gian có câu:

Thứ nhất nêu cao

thứ nhì pháo kêu.

Trong tâm thức người Việt cho rằng cây nêu là biểu tượng của sức mạnh, quyền lực xua tan những điều xấu xa, và tràng pháo nổ dòn là niềm vui, hạnh phúc và may mắn. Nhà nào có cây nêu cao là giầu sang, quyền quý:

Cu kêu ba tiếng cu kêu

Trông mau đến Tết trồng nêu ăn chè

Những lễ nghi trong ngày Tết ngoài việc cúng gia tiên còn lệ cúng trời cúng đất. Vùng đồng bằng sông Cửu Long ngày Mồng Mười tháng Giêng là ngày vía đất nên có câu nhắc nhớ người dân:

Mồng Chín vía trời

Mồng Mười vía đất

Sáng ngày đầu năm các viên chức trong làng, xã cùng các vị bô lão tụ họp về đình làng để cầu cùng Thành Hoàng và các thần linh phù trợ cho dân làng qua những câu vừa chúc tụng vừa khấn nguyện:

Chúc mừng thượng đẳng tối linh

Phù trì dân xã hiển vinh sang giầu

trước đình lại có rồng chầu

có đôi quy phụng tựa mầu non tiên

giữa đình có đấng bát tiên….

Trong những ngày xuân vô vàn trò chơi; tuy nhiên, mỗi lớp tuổi thường thiên về những môn chơi thích hợp. Trẻ có trò chơi của trẻ, ví như miền Bắc có trò hát “Xúc xắc, xúc xẻ”. Thường vào đêm giao thừa nhóm trẻ chừng mươi, mười lăm em cầm ống bơ đựng vài đồng tiền kẽm, rủ rê nhau đến từng nhà hát mừng gia chủ năm mới gặp nhiều may mắn, mọi sự hạnh thông:

Xúc xắc xúc xẻ

Nhà nào còn đèn còn lửa

mở cửa cho chúng tôi vào

bước lên giường cao có đôi rồng ấp

bước xuống giường thấp có đôi rồng chầu

bước ra đàng sau có nhà ngói lợp

ngựa ông còn buộc

voi ông còn cầm

ông sống một trăm linh năm tuổi lẻ

vợ ông sinh đẻ

những con tốt lành

những con như tranh…

một vài nơi khác lại có tục hát ”Sắc Bùa” theo điệu dân ca của từng địa phương. Cũng có nơi kết hợp múa và hát cũng trong điệu dân gian. Đặc biệt là một vài xã miền biển quận Đức Phổ, Quảng Ngãi, Phường Sắc Bùa còn đặt ra những câu hát riêng cho mỗi ngành nghề:

Thánh chúa vạn niên

Chúng tôi nay dâng cách đội đèn

Thái hòa gặp tiết xuân thiên

Gió đưa chồi ngọc, hoa chen cành vàng

Trong nhà ta đèn thắp sáng trưng

Song le còn muốn chơi trăng ngoài thềm

để cho trong ấm ngoài êm….

Cũng trong những ngày hội xuân, thanh niên nam nữ tổ chức hát hò, nào là hát dặm, hát đố/đối, hát quan họ, hát trống quân v.v., những điệu hát và lời ca mang tính trữ tình như nhắn nhe, ngỏ ý, trao duyên v.v.

Tới đây viếng cảnh thăm hoa

trước mừng các cố sau là mừng dân

sau nữa xin mừng cả làng tuần

mừng cho nam nữ chơi xuân hội này

một mai đàn có bén giây

ơn dân vạn bội biết ngày nào quên.

Và tình tứ hơn ta nghe:

Mở đầu chàng trai khéo léo ướm hỏi:

Tiện đây Mận mới hỏi Đào

vườn hồng đã có ai vào hay chưa?

Cô gái đáp:

Mận hỏi thì Đào xin thưa

vườn hồng sẵn lối nhưng chưa ai vào

Sự tình đã rõ: vườn hồng để ngỏ đấy song ai thấy có đủ bản lĩnh thì xin mời bởi cuộc đối đáp cũng còn gay go lắm đấy:

Chàng khoe chàng lắm văn chương

Nên đây thiếp mới hỏi rằng:

Dầu gì không ai thắp

bắp gì không ai rang

than gì không ai quạt

bạc gì chẳng ai mua?

Anh cả anh hai đó ơi

Ai bên chàng đáp được thiếp bên này xin theo.

Gặp dịp như mở cờ trong bụng, chàng trai có chút học thức bèn lên tiếng đối đáp:

Dầu thoa không ai thắp

bắp chuối chẳng ai rang

than thân không ai quạt

bạc tình chẳng ai mua

cô cả cô hai đó ơi.

hoặc như khúc hát đố, thử tài tính toán của nhau cũng rất tình tứ trong lời nhắn nhe. Chàng trai lên tiếng trước:

Đôi ta thấy toán thì mê

Em đi đố trước anh về đố sau

thỏ, gà ăn ở cùng nhau

đếm chân ba mươi sáu đếm đầu mười ba

toán đề em giảng cho ra

thì anh kết nghĩa giao hòa cùng em

cô gái cũng nhanh nhẹn đáp lại:

Được rồi em tính anh xem

Anh giờ đứng tuổi còn em trưởng thành

hợp đề em thấy rành rành

thỏ năm gà tám cộng thành mười ba

nghĩa là mười sáu chân gà

hai mươi chân thỏ bài ra đúng rồi

anh còn đố nữa hay thôi

hay là anh tính thề bồi chi đây.

Trong dịp Xuân về, Tết đến, người Việt còn có những thú vui tao nhã, đó là thú chơi câu đối, nói đến câu đối đỏ ta thường nghĩ ngay tới bài thơ “Ông Đồ” của nhà thơ Vũ Đình Liên:

Mỗi năm hoa đào nở

lại thấy ông đồ già

bày mực tầu giấy đỏ

bên phố đông người qua

thế rồi:

nhưng mỗi năm mỗi vắng

người thuê viết nay đâu

giấy đỏ buồn không thắm

mực đọng trong nghiên sầu.

Các cụ đồ luôn nghĩ ra những câu đối cho phù hợp với gia cảnh và tình huống của mỗi người, mỗi nhà, và để thêm vào những chuyện vui trong ngày Xuân chỉ xin ghi lại đây một vài giai thoại về câu đối:

Tết với nhất, nhất với tết, một Tết một bết

Cậu lớn còn đang suy nghĩ thì em nhỏ đáp ngay:

Hội cùng hè, hè cùng hội, hai hè hai nhè.

Và một giai thoại nữa nói lên một tình cờ mà tuổi trẻ đã đáp ứng được yêu cầu của người lớn qua vế đối. Chuyện kể ông Nghè Thanh có đứa cháu nội 7 tuổi, sáng 30 đòi tiền mua pháo, bà nội cho tiền mua nhưng tối đến định đem pháo ra đốt lại sợ nên nài nỉ ông nội đốt hộ. Bà nội thấy vậy bật cười…, đốt pháo xong cậu bé đói bụng chạy vô đòi ăn, bà nội mắng “Đồ mua pháo mượn người đốt”, cậu cháu cãi lại “Ông đốt chứ người nào đâu”. Bà Nghè nói muốn ăn thì phải đối được câu này:

Mua pháo mượn ông đốt

Cậu bé nói “Cháu đói quá rồi không đối được – Lấy giò cho cháu ăn”

Bà nội chưa kịp nghĩ ra bèn nói không đối được thì đừng ăn.

Ông Nghè nghe vậy bèn cười nói với bà Nghè “Cháu nó đối rồi đó, Lấy giò cho cháu ăn đối với Mua pháo mượn ông đốt thì chỉnh qúa rồi còn gì. Thế là bà nội đành phải chiều cháu.

Xuân về đón Tết mà có những thú vui như thế thật là hạnh phúc. Tiếc rằng thời ấy đã qua mất rồi. Ngày nay trên quê hương mùa xuân vẫn về, www.hocxa.com.

Trường Thy Văn Hóa Việt Nam, số 64 – Mùa Xuân 2014

Cùng Tác Giả

28 Stt Hay Về Mùa Hè, Những Status Mùa Hè Nóng Nực

2. Hè về là khi gói ghém tập sách sang một bên để tha hồ đi biển và ăn kem.

3. Tốt nghiệp rồi, em đã trở thành cô sinh viên và có thể đến bên thầy được rồi.

4. Ánh nắng chói chang của ngày hè khiến trong lòng nóng nảy, may mắn thay cậu là dòng suối mát để xua tan cái oi bức ngày hè.

5. Ngồi phía sau chiếc xe đạp, nhìn những giọt mồ hôi thấm ướt cả vùng áo phía sau mình thấy thương cậu vô cùng. Người con trai năm 17 tuổi.

6. Cô giáo ơi, còn bao nhiêu ngày đếm ngược để cách xa nhau? Cô sẽ có thêm lũ học trò mới, “tống khứ” bọn em ra khỏi trường, cô có đau lòng không?

7. Tuy không gặp nhau ở lớp nhưng tôi và nó thỉnh thoảng hẹn nhau cùng uống sấu đá, kỷ niệm thật ngọt ngào cho tình bạn chúng tôi.

8. Hè về ve kêu ve ve, hè đi ve hết kêu nhưng sao trong lòng vẫn cứ thổn thức. Phải chăng đó là mùa hè kỳ diệu nhất năm.

9. Ngày xưa tới mùa hè thường hay đòi mẹ chở đi công viên nước, năm nay có chút thay đổi, phải ngồi ôn bài chuẩn bị kỳ thi tốt nghiệp khắc nghiệt. Đây là một mùa không bao giờ quên được.

10. Chúng tôi nghỉ ngày hè là khoảng thời gian bạn tạm xa tôi để khi vào năm học nhớ nhau nhiều hơn. Tôi không bao giờ nghĩ rằng năm nay hè lại nhẫn tâm làm chúng tôi xa cách, biết khi nào mới được tương phùng.

11. Mùa hè năm ngoái thật kinh khủng với tôi, điểm học kỳ thấp, bạn thân chuyển trường, có vẻ như hè đang thách thức lòng tôi có nóng rực như hè không.

12. Ngày bé, tới mùa hè ba hay đèo tôi đi biển xua tan sự vất vả trong học tập. Năm nay, tôi đèo ngược lại ba đi biển để chia tay người đàn ông đó lên thành phố học đại học.

13. Mỗi lần thấy cánh phượng rơi xuống tôi cảm thấy thời gian bên bạn như ít lại, có vẻ như sẽ xa cách không còn cơ hội gặp lại nhau.

14. Mỗi lần hè về, tôi lại mong ngóng chú bán dừa tắc hơn bao giờ hết. Vị ngọt đó đọng lại trong lòng tôi rất nhiều, như tình yêu của ông ngày xưa đấy.

15. Ngày nhỏ, hè về cả bọn cùng nhau bắt ve sầu. Lớn lên cả bọn cùng nhau lên kế hoạch dã ngoại, cám ơn Thượng đế đã tạo ra những đứa bạn, để mình cảm thấy không bị cô đơn.

# Mùa hè cho những cặp đôi yêu nhau

1. Nóng như thế này thì làm sao phải mặc.

2. Yêu anh đi nhà anh có điều hòa. Nóng lại mở, nóng lại mở…

4. Có khi chẳng muốn nói gì nhiều, cứ để trong lòng hừng hực như cái nắng hè vậy thôi.

5. Khi nào thì cưng mới chịu ra khỏi nhà, anh sắp thành heo quay vì cứ mãi đứng chờ em rồi cô bé.

6. Nóng thế này thì cần gì vòng tay ôm ấp, hãy chọn chàng trai có máy lạnh là được.

7. Mùa hè là mùa minh chứng cho tình yêu thật sự, đâu phải cái ôm nào cũng ấm áp và hạnh phúc đâu.

8. Đi xem phim cùng em mà cứ mong phim ơi đừng kết thúc nhanh quá, để anh và em mát thêm chút nữa thôi.

9. Mùa hè năm nay thật vui, lời tỏ tình với crush cũng thành công. Mong anh và em sẽ mãi mãi bền lâu.

10. Em có muốn ăn gì không, bánh tráng, cá viên cứ order hết thảy. Riêng anh chỉ cần uống nước đá mà thôi.

11. Cùng nhau tâm sự trong quán trà sữa, từ sáng đến chiều cũng không thấy chán. Nhân viên thì nhìn mình như quái vật, có làm sao khi mà điều hòa lại mát thế này anh nhỉ.

13. Trong thời tiết thế này thì anh qua nhà em chơi hoặc em sẽ ở nhà. Không có chuyện đi ra nắng để thành heo quay đâu nhóc à.

14. Hẹn em giữa chốn đông người, tôi bàng hoàng nhận ra tôi thật là khinh suất. Làm sao có thể nhận ra bạn gái mình giữa một rừng ninja thế này, huhu.

15. Hè tới đối với dân văn phòng là cực hình, giữa trưa cũng chẳng buồn ăn cơm. Năm nay phải chạy đôn chạy đáo mọi nơi giữa trưa nắng để sắp xếp đón thiên thần nhỏ về nhà. Anh yêu em.

30 Stt Hay Về Mùa Hè, Status Mùa Hè Nóng Nực